Seramik Sektörü Sır Pompası Uygulaması
Türkiye temsilcisi olduğumuz Ragazzini hortum pompa ile Bozüyük bölgesinde faaliyet gösteren seramik malzeme üreticisi işletmede yaptığımız sır pompası çalışması başarı ile tamamlanmıştır. Değirmenlerden havuza sır transferi yapmak için kullanılan mevcut havalı pompa yerine Ragazzini hortum pompa tercih edilmiş; düşük enerji tüketimi ve uzun yedek parça ömrü ile fark yaratılmıştır.
Hortum pompaların en çok tercih edildiği sektörlerden biri seramik sektörüdür. Seramik sektöründe kullanılan akışkanların karakteristik özellikleri, birçok sektörde başarı ile çalışan diğer pompa türlerini aşırı zorlamakta ve sık sık arızalara sebep olmaktadır. Özellikle ‘‘sır’’ adı verilen akışkan yüksek aşındırıcılık özelliğine sahip olduğu için bu akışkanın transferinde kullanılan pompalar sık sık aşınma problemi nedeni ile arıza vermektedir. Seramik sektöründe sır pompası olarak genellikle diyaframlı havalı pompalar veya mono pompalar kullanılmaktadır.
Sır pompası olarak kullanılan havalı pompalarda en sık yaşanan problem; pompa diyaframlarının patlaması, çekvalf topları ile çekvalf yatağının aşınması, top kafeslerini kırılması ve akışkanla temas eden gövdede aşınma olmasıdır. Çoğu seramik tesisinde diyaframların patlaması ayda bir defaya kadar gerçekleşen sıklıklarla gerçekleşmektedir. Bu durum yedek parça maliyeti ile birlikte işletme maliyetlerini artırırken, iş ve işgücü kaybına da neden olmaktadır. Diyaframlı havalı pompa kullanan işletmelerin göz ardı ettiği bir durum ise bu pompaların muadil pompalara göre çok daha fazla enerji tükettiği gerçeğidir. Bu pompaların gereksinim duyduğu basınçlı havanın maliyeti işletmeler tarafından gözden kaçan ciddi bir maliyettir. Sır pompası olarak kullanılan bir havalı pompa, aynı işi yapabilecek hortum pompaya göre 4-5 kat daha fazla enerji tüketmektedir.
Sır pompası olarak kullanılan bir diğer pompa çeşidi mono pompalarda da yedek parça maliyeti büyük sıkıntı olmaktadır. Teknolojileri gereği akışkanı helisel yapıdaki rotor-stator arasında sıkıştırmak sureti ile transferi gerçekleştiren mono pompalarda, rotor ile stator arasındaki tolerans aşınmaya bağlı olarak arttıkça pompa performansı da hızla düşmektedir. Aşındırıcı özellikteki sır bu toleransı hızla yükselttiği için performans kaybı yaşayan mono pompanın rotor ve statoru değişmesi gerekmektedir. Yine sürekli akışkanla temas halinde olan diğer aksamlar da (copling rod, mekanik salmastra, körük, shaft… vb) pompanın kullanıldığı diğer proseslere göre daha sık değişim gerektirmektedir.
Hortum pompa çalışma prensibi gereği akışkanı hortum içerisinde yüzdürerek transfer ettiği için hortum içinde sürtünmeye bağlı aşınma asgari seviyededir. Hortum ise özel malzemelerden imal edilmiş olup 4 ayrı katmandan meydana gelmekte ve her bir katman arasında bez takviyesi bulunmaktadır. Sır pompası olarak kullanılacak hortum pompanın çalışma hızı, mono pompa ve havalı pompaların aksine çok düşük olup, yaklaşık 30 ile 40 rpm arasında seçilmektedir. Bu nedenle sürtünmeye bağlı aşınma süreleri de asgari seviyelere düşürülmektedir. Enerji tüketimi özellikle havalı pompalara göre oldukça düşüktür.